Płynoterapia u dorosłych

Opis w pigułce

Płynoterapia w czasie
znieczulenia

W niemałej części przypadków anestezji poddawani są chorzy, którzy:

(poważna utrata Na+, K+, Cl- i H+); chorzy, którym drenowane są drogi żółciowe (straty Na+), jelita (również Na+, choć nieco mniej, aniżeli z dróg żółciowych).

- W zakresie chorób wątroby (hiperaldosteronizm; retencja Na+ i wody)
- W obrębie klatki piersiowej (obrzęk płuc, niewydolność krążenia)
- Z przyczyn neurochirurgicznych, w okolicznościach kiedy może dochodzić do zaburzenia czynności podwzgórza i przysadki mózgowej (moczówka prosta, mózgowa utrata soli, zespół nieadekwatnego wydzielania hormonu antydiuretycznego)
- Oparzeni (znaczna utrata wody pozakomórkowej)

- Upośledzenie hemodynamiki
- Miejscowe i uogólnione zaburzenia przepływu krwi
- Uruchomienie mechanizmów obronnych:
- Zabezpieczających czynności
ośrodkowego układu nerwowego (OUN)
- Powodujących niedostateczny przepływ
przez trzewia, nerki, skórę i mięśnie

- Wydzielanie mediatorów reakcji zapalnej i substancji
naczynioaktywnych – ze śródbłonków w obszarach
niedostatecznej perfuzji
- Zmiany w błonach komórkowych z kumulacją sodu
i wody wewnątrz komórek
ciekawostka
W codziennej praktyce zespół anestezjologiczny dręczy myśl, czy chory nie jest przewodniony, albo odwodniony, ponieważ najlepiej byłoby, gdyby był euwolemiczny.

Zapotrzebowanie dorosłego człowieka

scala wody
Zatem u chorego o masie 100 kg – zapotrzebowanie na płyny wynosiło będzie 140 ml/godz., czyli 3360 ml/dobę. Idąc dalej konieczne jest branie pod uwagę strat, wynikających z gorączki (12,5% zapotrzebowania podstawowego więcej/na każdy stopień Celsjusza), pocenia się (o 10-25% zapotrzebowania podstawowego więcej), czy hiperwentylacji (10-60% zapotrzebowania podstawowego więcej).

Podchodząc do sprawy jeszcze prościej, wręcz schematycznie – można przyjąć, że zapotrzebowanie dobowe na wodę wynosi ok. 1,5 ml/kg/godz.

Zobacz i zrozum jak to jest zrobione

Schemat podziału
przetaczanych płynów chorym

Kliknij dowolną ikonkę plusika, aby rozwinąć treść

podział płynów
Krystaloidy
Koloidy
Roztwory niskocząsteczkowych węglowodanów
Roztwory elektrolitowe
Optilyte
Sol Ringeri
0,9% NaCl
Inne
Sztuczne
Naturalne - krew pełna i jej składniki
Hydroksyetylowana skrobia (HAES)
Żelatyna
Koncentrat krwinek czerwonych (KKCz/PRBC)
Osocze świeżo mrożone (FFP)
Voluven
Geloplasma
Volulyte
Inne
Inne
Koncentrat krwinek płytkowych (KKP/PC)
Krioprecypitat (CRYO)

Poznaj działanie

KRYSTALOIDY

uzupełniają przestrzeń pozakomórkową
i służą uzupełnieniu zapotrzebowania
podstawowego. KOLOIDY z kolei wyrównują
przestrzeń wewnątrznaczyniową
i służą wyrównywaniu strat krwi
(objętości wewnątrznaczyniowej).

Krystaloidy dyfundują przez błonę
naczyń włosowatych. I to dyfundują
w niemałej objętości. W ciągu jednej
godziny aż 4/5 przetoczonej
objętości ulega przemieszczeniu do przestrzeni
pozanaczyniowej (zatem jedynie 1/5 pozostanie w naczyniach).
Z roztworami glukozy jest jeszcze
inaczej – w całości przechodzą one do
przestrzeni pozanaczyniowej.

ROZTWORY GLUKOZY NIE NADAJĄ SIĘ
WIĘC DO WYRÓWNYWANIA OBJĘTOŚCI
WEWNĄTRZNACZYNIOWEJ.

zdjęcie sekcji piątej

W czasie planowanego znieczulenia

Najlepsza forma
prowadzenia płynoterapii

Konieczne jest, aby przyjąć, że najlepszą formą prowadzenia płynoterapii
w czasie planowanego znieczulenia jest przetaczanie roztworów
ZBLIŻONYCH SKŁADEM DO SKŁADU OSOCZA.

Koniecznym również jest uświadomienie, że przetaczanie 0,9% NaCl naraża chorego na dostarczenie znacznej dawki Na+ oraz Cl-.

Skutkiem tego są:

W odniesieniu do jonów Na+:

Zmiana osmolarności i obrzęki. Obrzęk prowadzi do ucisku kapilar i zaburzenia perfuzji tkankowej (zaburzenia utlenowania tkanek).
Zaburzenia perystaltyki (w wyniku obrzęku jelit), nudności i wymioty.
Gorsze gojenie się ran.
Gorsza kontrola bólu pooperacyjnego.
Zaburzenia wymiany gazowej (obrzęk płuc) i restrykcyjna niewydolność oddechowa.

W odniesieniu do jonów Cl–:

Kwasica hiperchloremiczna.

Koloidy podzielone zostały na płyny:

Zwiększające objętość osocza:

  • Ciśnienie koloidoosmotyczne jest wyższe aniżeli osocza.
  • Powodują przemieszczanie się płynu z przestrzeni śródmiąższowej do światła naczyń (efekt objętościowy jest większy niż objętość przetoczonego płynu).
  • Należą do nich m.in. HAES, 20% albuminy.

Osoczozastępcze:

  • Ciśnienie koloidoosmotyczne jest takie samo jak osocza. Ich przetoczenie nie powoduje przemieszczenia wody z przestrzeni śródmiąższowej do światła naczyń (efekt izoonkotyczny).
  • Efekt objętościowy odpowiada objętości podanego płynu.
  • Ich przedstawicielami są żelatyna, czy 5% albuminy.
Koloidy sztuczne podobnie, jak krystaloidy zawieszone są w 0,9% NaCl i w elektrolitowych roztworach zbilansowanych.

Dla wyznaczenia pewnego kierunku, który ma swój początek w fizjologii
– najlepszym byłoby przyjęcie, że choremu, który ma zostać poddany znieczuleniu
konieczne jest podłączenie roztworu krystaloidowego zbilansowanego
(Optilyte, Sterofundin ISO), który powinien:
Znajdować się w głównym nurcie przetoczeń (zatem w osi kaniuli)
Być przetaczany z prędkością 1-3 ml/kg/godz.
autor

Autor

Waldemar Machała

dr hab. med. prof. nadzw. Uniwersytetu medycznego w Łodzi. Absolwent Wydziału Lekarskiego Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Specjalista w dziedzinach anestezjologii, intensywnej terapii i medycyny ratunkowej.

Zainteresowania zawodowe:

monitorowanie układu sercowo-naczyniowego i ośrodka nerwowego, techniki znieczulenia wykonywanych do operacji w obrębie klatki piersiowej, brzucha, narządów ruchu
oraz ośrodkowego układu nerwowego. Ponadto w skład zainteresowań wchodzą również wpływy różnych technik i metod znieczulenia na parametry oddechowe i hemodynamiczne oraz wpływ urazów (także operacyjnych) na ustroje.

osobnym tematem zainteresowań pozostaje intensywna terapia chorych po ciężkich urazach oraz chorzy znajdujący się w niewydolnościach wielonarządowych.

Potrzebujesz pomocy?

Zadaj pytanie naszemu Ekspertowi

Podaj numer wykonywania zawodu

Tylko po podaniu numeru będziesz mieć dostęp do strony
Potwierdzam i wchodzę