Płynoterapia u dzieci. Jakie rodzaje wyróżniamy i stosujemy?
Płynoterapia u dzieci jest dużo bardziej złożona niż u dorosłych. Należy przyjrzeć się czynnikom, które wpłyną na rodzaj terapii oraz ilość płynów. Tymi czynnikami są na przykład: wiek ciążowy, metrykalny, temperatura i wilgotność otoczenia, stopień dojrzałości nerek, szybkość metabolizmu i związany z nią stopień aktywności dziecka. Ważne są również współistniejące schorzenia, aktualny stan nawodnienia i przyjmowane leki.
W płynoterapii dziecięcej wyróżniamy 6 typów:
- Terapia płynowa podtrzymująca
- Resuscytacyjna terapia płynowa
- Płynoterapia okołooperacyjna
- Płynoterapia wyrównująca
- Śródoperacyjna płynoterapia podtrzymująca
- Płynoterapia pooperacyjna
Na czym polegają i czym się różnią? Przyjrzyjmy się im bliżej.
Terapia płynowa podtrzymująca
Terapia płynowa ma zastosowanie w niemal każdej sytuacji klinicznej jeśli chodzi o dzieci. Najczęściej używana jest terapia płynowa podtrzymująca, której zadaniem jest dostarczenie pacjentowi jego dziennego zapotrzebowania na płyny. Założeniem tej terapii przy dzieciach do 10 kg, jest podanie 100 ml płynów na każdy kilogram ciała w ciągu doby. Natomiast, gdy masa ciała przekroczy 10 kg, dodaje się 50 ml na każdy kilogram powyżej tej wartości oraz odpowiednio 20 ml/kg powyżej 20 kg masy ciała pacjenta.
Resuscytacyjna terapia płynowa
Kolejnym typem jest resuscytacyjna terapia płynowa, która jest kamieniem węgielnym przy skutecznej terapii sepsy i wstrząsu septycznego u dzieci. Gdy wystąpią objawy wstrząsu, należy przetoczyć dziecku 10-20 ml/kg krystaloidów izotonicznych przez 30-60 min i następnie ocenić stan kliniczny dziecka. Przy dalszym utrzymaniu objawów, należy podać kolejne 10 ml/kg płynu przez 30 minut. W niektórych sytuacjach dopuszczone jest przetoczenie maksymalnie 60 ml/kg płynów w pierwszej godzinie terapii.
Płynoterapia okołooperacyjna
Trzecim rodzajem jest płynoterapia okołooperacyjna i jest ona pojęciem obejmującym zarówno płynoterapię wyrównującą tzn. taką, której celem jest uzupełnienie przedoperacyjnego deficytu płynowego, płynoterapię podtrzymującą, płynoterapię wyrównującą śródoperacyjne straty płynowe, wreszcie zaś płynoterapię pooperacyjną.
Płynoterapia wyrównujaca
W przypadku płynoterapii wyrównującej, ze względu na liberalizację w przedoperacyjnej podaży doustnej czystych płynów u do godziny przed indukcją znieczulenia, nie stwierdza się przedoperacyjnych deficytów płynowych.
Płynoterapia podtrzymująca
Przedostatnim typem jest śródoperacyjna płynoterapia podtrzymująca, w czasie której śródoperacyjnie należy przetaczać dzieciom płyny o osmolarności i zawartości sodu zbliżonej do wartości fizjologicznych. Aby uniknąć hipoglikemii, lipolizy lub hiperglikemii roztwór zawiera 1 do 2,5% glukozy.
Płynoterapia pooperacyjna
Ostatnim rodzajem jest płynoterapia pooperacyjna. W okresie pooperacyjnym zapotrzebowanie na płyny maleje aż o połowę. W tym przypadku stosuje się zredukowanie o połowę objętości kalkulowanych płynów w oparciu o regułę Holliday’a i Segar’a, określana mianem punktu startowego.