Wszystkie płyny, które przetaczane są chorym, pod względem rodzaju substancji rozpuszczonej, dzielimy na:

1. Krystaloidy
2. Koloidy

Podział krystaloidów

Krystaloidy dzielą się dalej na następujące płyny:

• Roztwory niskocząsteczkowych węglowodanów
• Roztwory elektrolitowe

W roztworach elektrolitowych wyróżniamy takie płyny infuzyjne jak: Optilyte, Solutio Ringeri, 0,9% NaCl i inne.

Podział koloidów

Koloidy mają zdecydowanie bardziej rozbudowany podział w porównaniu do krystaloidów. Możemy wyróżnić:

• Koloidy sztuczne
• Koloidy naturalne (krew pełna i jej składniki)

Koloidy sztuczne dzielimy dalej na: hydroksyetylowaną skrobię (HAES) i żelatynę. W żelatynie wyróżniamy głównie Geloplasmę i inne roztwory, natomiast w skrobi hydroksyetylowanej (HAES): Voluven, Volulyte i inne.

W koloidach naturalnych wyróżniamy natomiast: koncentrat krwinek czerwonych (KKCz/PRBC), osocze świeżo mrożone (FFP), koncentrat krwinek płytkowych (KKP/PC) oraz krioprecypitat (CRYO), czyli inaczej zamrożony preparat krwi przygotowany z osocza krwi.

Krystaloidy a koloidy

Koloidy sztuczne, podobnie jak krystaloidy, zawieszone są w 0,9% NaCl i w elektrolitowych roztworach zbilansowanych. Dla wyznaczenia pewnego kierunku, który ma swój początek w fizjologii, najlepiej byłoby przyjąć, że choremu, który ma zostać poddany znieczuleniu konieczne jest podłączenie roztworu krystaloidowego zbilansowanego (Optilyte, Sterofundin ISO).

Krystaloidy uzupełniają przestrzeń pozakomórkową i służą uzupełnieniu zapotrzebowania podstawowego w naszym organizmie. Koloidy z kolei, wyrównują przestrzeń wewnątrznaczyniową i służą wyrównywaniu strat krwi, czyli objętości wewnątrznaczyniowej.

Zobacz schemat, który dobrze unaocznia podział krystaloidów oraz koloidów w płynoterapii:

Jak możemy podzielić koloidy w kontekście osocza?

W kontekście osocza, w koloidach możemy wyróżnić 2 grupy: koloidy, które zwiększają objętość osocza oraz koloidy, które są osoczozastępcze.

Koloidy zwiększające objętość osocza charakteryzują się tym, że:

• Ciśnienie koloidoosmotyczne jest wyższe aniżeli osocza,
• Powodują przemieszczanie się płynu z przestrzeni śródmiąższowej do światła naczyń (efekt objętościowy jest większy niż objętość przetoczonego płynu),
• Należą do nich m.in. HAES, 20% albuminy.

Koloidy osoczozastępcze charakteryzują się tym, że:

• Ciśnienie koloidoosmotyczne jest takie samo jak osocza, a ich przetoczenie nie powoduje przemieszczenia wody z przestrzeni śródmiąższowej do światła naczyń (tzw. efekt izoonkotyczny),
• Efekt objętościowy odpowiada objętości podanego płynu,
• Ich przedstawicielami są żelatyna, czy 5% albuminy.